چاقی چیست؟

مقدمه :

در قرن حاضر ، تغییر در شیوه زندگی ، رویکرد به شهرنشینی و صنعتی شدن ، با افزایش شیوع بیماریهای غیر واگیرهمراه شده است، تغذیه یکی از عوامل مهم در بروز بیماریهای غیر واگیر به حساب می آید و چاقی به عنوان مهمترین مشکل تغذیه ای کشورهای پیشرفته و کشور های در حال توسعه محسوب می شود که با سرعت قابل ملاحظه ای در حال افزایش است. تغییر الگوی غذایی روزانه و کاهش فعالیت فیزیکی روزمره که ناشی از روند روز افزون مشاغل کم تحرک است ، در بروز این مشکل نقش اساسی تری دارند.

چه کسی چاق است؟

چاقی به حالتی گفته می شود که بیش از 20% بالاتر از وزن ایده آل باشد . به عبارت دیگر چاقی وضعیتی است که در آن ذخایر چربی در بدن افزایش یافته و به حدی می رسد که می تواند به سلامت فرد آسیب برساند.

وزن ایده آل چقدر است؟

وزنی که در آن فرد احساس راحتی و سلامتی می نماید و از نظر بهداشتی به وزنی گفته می شود که در آن مردم کمتر مبتلا به بیماری و مرگ و میر ناشی از وجود چربی در بدن، می شوند.

چگونه وزن ایده آل را محاسبه کنیم؟

روشهای متعددی برای یافتن وزن ایده آل وجود دارد ولی یک روش که کاربردی تر می باشد و جهت تشخیص اختلالات وزنی بکار گرفته می شود ، اندازه گیری شاخص توده بدن یا BMI می باشد . در این روش ابتدا وزن فرد ( به کیلوگرم ) را به مجذور قد ( به متر ) تقسیم نموده (قد² ÷وزن )و سپس آنرا طبق جدول زیر تفسیر می کنیم.

BMI	تفسیر
کمتر از 18.5	کم وزن
18.5 تا 25	طبیعی
25 تا 30	اضافه وزن
30 تا 35	چاقی متوسط
35 تا 40	چاقی زیاد
بیشتر از 40	فوق العاده چاق

مثلا فردی که 170 سانتی متر قد و 120 کیلوگرم وزن دارد، دارای بی ام آی41می باشد:

41=(2.89)÷120=(1.7)² ÷120

فردی که بی ام آی بالاتر از 30 دارد دچار بیماری چاقی است و بیماری را می بایست توسط پزشک به روشهای طبیعی یا جراحی درمان کرد.

اگر فرد دچار بیماری چاقی باشد و به فکر درمان آن نباشد چه مشکلاتی خواهد داشت؟

چاقی باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری های گوناگون از قبیل بیماری های قلبی عروقی ، دیابت ، فشار خون ، آرتروز زانو ، برخی سرطان ها ( سینه ، رحم ، تخمدان ، کیسه صفرا ، روده بزرگ ، پروستات) ، اختلالات باروری و ... می شود .در یک مطالعه آماری نشان داده شده است که افراد چاق بیشتر از افراد معمولی در بیمارستان بستری می شوند و شیوع سکته قلبی در آنها سه برابر بیشتر از افراد معمولی است. دیده شده است که افراد خیلی چاق تا حدود 30 برابر بیشتر از افراد با وزن معمولی دچار بیماری دیابت می شوند و حدود شش برابر کسانی که مبتلا به دیابت شده اند بیشتر دچار مرگ و میر می شوند . حال اگر فرد دیابتی 10 کیلوگرم وزن خود را کم کند میزان مرگ و میر در وی 30% تا 40% کاهش می یابد.

 

علل چاقی چیست؟

علل مختلفی به طور مستقیم و غیر مستقیم منجر به چاقی می شوند . چاقی به دلیل عدم تناسب بین تولید و مصرف انرژی در طولانی مدت می باشد . علل مختلفی منجر به عدم تناسب درتولید و مصرف انرژی در بدن می شوند . اما علل اصلی آن عبارتند از :نوع عادات ، محیط زندگی فرد و ژنتیک .

عادات :

در زمانه ای که محیط به سرعت قابل عوض شدن است ، می توان به سادگی عاداتی که به سلامت صدمه وارد می کنند را کنار گذاشت. مثلا در بیمار چاق انتخاب نوع غذا و داشتن تحرک و فعالیت فیزیکی مهم می باشند . اگر به این دو موضوع کم توجهی شود عوارض نامناسبی بر جای می گذارند . مردم این زمانه به طور متوسط از مواد غذایی با کالری بالا بیشتر از افراد قدیمی استفاده می کنند لذا مواد پر کالری مانع جذب مواد غذایی مناسب برای بدن می شوند . این مشکلات رفتاری را بیشتر می توان در مهمانیها و صرف غذا در رستورانها مشاهده کرد .

محیط :

محیط نقش کلیدی در ایجاد عادات و نحوه زندگی فرد دارد . عوامل محیطی گوناگون می تواند بر سلامت افراد تاثیر گذار باشد لذا جامعه امروزی به سمت زندگی کم تحرک پیش می رود بطوریکه ماشین سواری جایگزین قدم زدن ، و تکنولوژی جایگزین فعالیت فیزیکی ، و غذا های آماده و پر کالری جایگزین غذا های سالم شده است.

چگونه چاقی را درمان کنیم؟

هدف از درمان چاقی رسیدن به وزن مناسب است که سلامتی را بدنبال دارد مقدار وزنی که بایستی کاهش یابد تا سلامتی بدست آید کمتر از آن چیزی است که بیمار چاق تصور میکند. معمولا کاهش وزن 5 تا 10 درصد سلامتی را به ارمغان خواهد آورد برای رسیدن به وزن مناسب که سلامتی را بدنبال داشته باشد میبایست رژیم غذایی و سبک زندگی را تغییر داد و بر فعالیت ورزشی و فیزیکی افزود علاوه بر آن پزشک میتواند با تجویز دارو و یا عمل جراحی به بیمار چاق کمک کند

انتخاب روش درمانی: برای انتخاب راحت تر روش درمانی مراجعین را معمولا به چند گروه تقسیم میکنیم

گروه اول: افرادی کهBMI بین 18.5 تا25 دارند. این افراد سالم هستند و نیازبه اقدام خاصی ندارند.

گروه دوم: افرادی که BMIبین 25 تا30 دارند. این افراد چاق بوده ولی بیمار نمی باشند. در این گروه با تغییر عادات غذایی و رژیم درمانی ومصرف داروهای چربی سوز و ورزش میتوانند به وزن ایده آل برسند .

گزوه سوم: افرادی که BMIبالاتر از 30 دارند.این عزیزان دچار بیماری چاقی هستند و نیاز به درمان بیماری توسط پزشک دارند.به این افراد معمولا سه نوع درمان پیشنهاد میشود:

1- گذاشتن بالون داخل معده

2- گذاشتن حلقه دور معده

3-کوچک کردن معده