راست روده یا رکتوم ( rectum) قسمت انتهایی روده بزرگ در انسان است. قبل از این قسمت خم روده (کولون سیگموئید) و بعد از این قسمت مقعد قرار دارد. نقطه شروع آن در سومین مهره استخوان خارجی (ساکرال) است. طول این مجرا ۱۲ سانتی متر است. بخش زیرین راستروده گشاد میشود و آمپول راست رودهای نام دارد.
ماهیچههای این قسمت از روده بزرگ هم مانند بقیه قسمتهای روده هستند: الیاف طولی در خارج و الیاف حلقوی در داخل قرار دارند
ناراحتی که از ناحیه مقعد و رکتوم برخاسته است. یک نشانه شایع در اختلالات مقعد و رکتوم است. ممکن است بدلیل اسهال، یبوست یا دفع مدفوع ایجاد شده یا تشدید گردد. ممکن است با خارش شدید و خاراندن مداوم ناحیه مقعد همراه با خروج ترشحات موکوسی، خونی یا مدفوع که پوست و پایانه های عصبی را تحریک می کنند تشدید شود.
درمان سرطان رکتوم میتواند شامل جراحی، شیمیدرمانی و پرتودرمانی باشد. روش درمان به عوامل مختلفی وابسته است. در برخی موارد انجام شیمیدرمانی و پرتودرمانی قبل از جراحی توصیه میشود و در موارد دیگر ابتدا جراحی انجام شده و در صورت نیاز شیمیدرمانی و پرتودرمانی انجام میگیرد.
جراحی به عنوان درمان اصلی برای سرطان رکتوم است. معمولاً جراح، تومور را همراه با قسمتهای سالم کولون، رکتوم و غدد لنفاوی مجاور برمیدارد. در بیشتر موارد، جراح میتواند انتهای قسمتهای برش خورده از رکتوم را به یکدیگر متصل سازد. در صورت امکان نیز جراح مقعد و اسفنکتر آن را حفظ میکند و در نتیجه دفع مدفوع بعد از جراحی امکانپذیر میشود.
علل و عوامل ایجاد کننده سرطان رکتوم و عوامل خطر چیست ؟
سرطان رکتوم مقعد معمولا در طول چند سال رشد می کند ابتدا سلول ها رشد می کنند که پلیپ نامیده می شود. برخی پلیپ ها توانایی تبدیل شدن به سرطان را دارند و رشد می کنند و به دیواره راست روده نفوذ می کنند. علت واقعی سرطان مقعد مبهم است. با این حال، عوامل زیر عامل خطر ابتلا به سرطان مقعد است:
سابقه خانواده عاملی برای تعیین خطر سرطان مقعد است. اگر سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ در یکی از بستگان درجه اول ( والد یا خواهر یا برادر ) وجود داشته باشد ، سپس آندوسکوپی از مقعد و راست روده باید 10 سال قبل از سن تشخیص خویشاوندان یا در سن 50 سالگی شروع شود،. فاکتور ریسکی اغلب فراموش می شود، اما شاید مهم ترین آن ها ، عدم غربالگری برای سرطان مقعد و روده است.
مراحل درمان سرطان رکتوم
بسته به مرحله بیماری در سرطان رکتوم لازم است که قبل از جراحی با استفاده از ۲۸ جلسه رادیوتراپی به محل تومور آن را کوچکتر کرده و سپس جراحی انجام شود. معمولا زمان زمان جراحی ۶ الی ۱۲ هفته بعد از اتمام رادیوتراپی خواهد بود.
روش لاپاراسکوپی جراحی انتخابی برای سرطان رکتوم است و در صورت انجام صحیح آن عود بیماری و عوارض آن تفاوتی با جراحی باز ندارد.
معمولا بعلت درمان رادیوتراپی لگنی و اطمینان از گرفتن محل آناستوموز (محل پیوند روده) در لگن بهتر است ایلئوستومی (کیسه مدفوعی در جدار شکم) بصورت پیشگیرانه برای بیمار تعبیه شود که مسیر مدفوع برای مدتی از محل جراحی دور باشد که زمان کافی برای ترمیم بخیه های روده ای در لگن فراهم شود. معمولا این زمان از ۱ تا ۶ ماه می تواند متفاوت باشد و پس از اطمینان از سلامت محل پیوند روده می توان استومی را جراحی کرد و مدفوع از محل طبیعی مقعد دفع خواهد شد.
در مواردی که سرطان رکتوم در نزدیکی مقعد واقع شده باشد و عضلات اسفنگتر را درگیر کرده باشد لازم است که کل مجموعه مقعد با عضلات اسفنگتر آن همراه با رکتوم خارج شود و در این صورت لازم است برای بیمار استومی دائمی تعبیه شود که معمولا در محل چپ ناف تعبیه می گردد و محل مقعد کلا بسته می شود. بعد از اتمام جراحی و بهبود زخم ها در سرطان رکتوم لازم است.
برای دیدن ویدئو این جراحی به لینک زیر مراجعه کنید